Yıllardır asla modası geçmeyen, görüntü yönetmenlerince modern sinemada hala etksini sürdüren Chiaroscuro ışıklandırma nedir? Hadi örnekleri ile öğrenelim.
Chiaroscuro Nedir?
İtalyanca kökenli bu terim, aydınlık ve karanlığın bir arya gelmesi anlamına gelir. Önce Rönesans döneminde Caravaggio ve Leonardo DaVinci gibi usta isimlerde sanat akımı olarak başladı ve günümüz sinemasında bir teknik olarak varlığını sürdürmeye devam ediyor. Bu teknik önce Alman Dışavurumcu sinemasında ve Hollywood Film Noirları kendini sinemaya dahil etti ve böylece filmlerde yüksek kontrastlı ışık ve gölge kullanımı yaygınlaştı.
Nereden Kaynaklanır?
Caravaggio’nun resimlerinin netliği, detay seviyesi ve doygunluğu, karanlık çağlardan ve antik tarihten gelen resimlerle karşılaştırıldığında mükemmeldi. Her ne kadar DaVinci ve Rembrandt gibi isimler de bu yönde eser vermiş olsa da kimse Caravaggio’nun eline su dökemiyordu. Rönesans döneminde, Avrupa’nın dört bir yanından sanatçılar chiaroscuro aydınlatmayı benimsedi, çünkü insanlarda fark edemedikleri hisleri uyandırıyordu.
SİNEMADA VE TELEVİZYONDA ÖRNEKLERİ
1-Taxi Driver (1976)
Taksi Driver, Vietnam’da savaşının izlerini henüz atamayan bir askerin, geceleri taksi şoförlüğü yaparak gördüğü kirli ve adaletsiz dünyaya uyum sağlamayı reddetme hikayesini anlatıyor. Film, Robert De Niro’nun canlandırdığı Travis Bickle karakteriyle kültleşmiştir. Taksi şoförü Travis, sosyal hayatındaki başarısızlığını, saplantılı bir tutku beslediği Bickle’la tersine döndürmeye çalışsa da beklediği karşılığı bulamıyor. Bu kırılma anından sonra bir silah alıp harekete geçmeyi, sokakların pisliğini temizlemeye karar veriyor; bu esnada kendini bir fahişeyi kurtarmaya adıyor. Çürümeye yüz tutmuş bir topluma karşı tutulan bir ayna niteliğindeki film, yönetmen Martin Scorsese’nin kariyerinin en önemli filmlerinden biri olarak kabul görür.
2- The Night Of The Hunter (1955)
Virginia’nın izbe bir yerleşim bölgesinde geçen film, iki kişinin öldüğü bir soygunun faili olarak idam cezasına çarptırılır. Suçlu bulunmasına rağmen çalınan para ortaya çıkmamıştır, çünkü Ben, tutuklanmadan önce parayı sadece küçük oğlu John’un bildiği bir yere saklamıştır. Para John’un geleceğini garanti altına almak için yerinde beklemektedir. Bu esnada hikayeye ilginç bir rahip çıkagelir. Sağ ve sol kollarında ‘SEV’ ve ‘NEFRET ET’ yazılı dövmeler bulunan ve çeşitli suçlar işleyen rahip Powell, Ben Harper’ın hücre arkadaşıdır ve paranın peşindedir. Tüm denemelerine rağmen paranın yerini öğrenemeyen rahip, Ben’in uykusunda sayıkladığı bir cümleden yola çıkarak paraya ulaşmaya çalışacaktır.
3- Better CaLl Saul (2015 – 2022)
Better Call Saul dizisinin başlıca konusunu küçük çaplı bir avukat olan Saul Goodman karakterinin hayatı oluşturmaktadır. Dizinin odak noktasında olan Saul Goodman kendi halinde yaşayan ve avukatlık yapan birisidir. Breaking Bad dizisinin öncesini anlatan dizide Saul Goodman’ın nasıl ahlak yoksunu bir adama dönüştüğü işlenmektedir. Her sezon farklı bir hikaye anlatılarak olaylar gelişmektedir.
4- Das Cabinet des Dr. Caligari (1920)
Alman sinemasının dışavurumcu akımın en önemli temsilcileri arasında yer alan yönetmen Robert Wiene tarafından 1919 yılında çekilen film, bir Alman kasabasında işlenen esrarengiz seri cinayetleri ve gelişen olayları konu alıyor. Sinema sanatında ‘Caligarism’ teriminin doğmasına neden olan kurgu ve kamera kullanımıyla büyük ses getiren film, sessiz sinema döneminin baş yapıtları arasında yer alıyor.
